کلید واژه: پرتفو، ماشین بردار پشتیبان، خوشه بندی، تحلیل بنیادی. تحلیل پوششی داده ها
فهرست مطالب
1-4 توجیه ، انگیزه و علت انتخاب موضوع. 4
1-6 مرور کلی بر ادبیات موضوع. 6
1-8 پرسشها و سوالات اصلی تحقیق. 8
فصل دوم: مروری بر تحقیقات پیشین. 12
2-2مروری بر مفاهیم پایه ماشین بردار پشتیبان. 14
2-2-3فاصله نقطه از ابرصفحه. 14
2-3انواع ماشین بردار پشتیبان. 15
2-3-1مدل داده های تفکیک پذیر خطی. 15
2-3-2مدل داده های تفکیک ناپذیر خطی. 18
2-5کاربرد ماشین بردار پشتیبان در مدیریت پرتفو. 26
2-6مدل تحلیل پوششی داده ها. 27
2-6-1ماهیتالگویمورداستفاده. 28
2-7الگوریتم خوشهبندی K-means36
3-3-2 ساخت مجموعه داده سهام ها. 43
3-3-5 تکمیل داده های مفقوده. 45
3-4-1 دسته بندی به کمک تکنیکDEA.. 46
3-4-2 دسته بندی بر اساس نظریه مدل قیمت گذاری دارایی سرمایهای (CAPM) 47
3-5خوشه بندی دادهها و مشخص نمودن داده های زائد. 48
3-6حل مدل با استفاده از ماشین بردار پشتیبان. 49
3-6-1ماشین بردار پشتیبان برای رویکرد مبتنی بر DEA.. 49
3-6-2 ماشین بردار پشتیبان مبتنی بر رویکرد CAPM.. 50
فصل چهارم: پیاده سازی مدل در بورس اوراق بهادار تهران، نتایج و عملکرد. 53
4-4-1 دسته بندی داده ها بر مبنای رویکرد DEA.. 56
4-4-2 دسته بندی بر مبنای مدل CAPM.. 58
4-5 خوشه بندی داده ها و حذف داده های زائد. 59
4-5-1 خوشه بندی داده های مبتنی بر رویکرد DEA.. 59
4-5-2 خوشهبندی داده های مبتنی بر رویکرد CAPM.. 61
4-6 دسته بندی به کمک ماشین بردار پشتیبان. 64
4-6-1 دسته بندی مبتنی بر رویکرد DEA.. 64
4-6-2 دستهبندی مبتنی بر رویکرد CAPM.. 71
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد برای تحقیقات آتی. 81
5-2 یافته ها و نتایج تحقیق. 83
5-4 پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی. 84
فهرست جداول
جدول 2-1 برخی از مدل های توسعه یافته در حوزه ماشین بردار پشتیبان (به ترتیب سال تحقیق). 21
جدول3-1 نسبتهای مالی استفاده شده. 44
جدول4- 2 نرخ سود سپرده گذاری یکساله. 58
جدول4- 3 تعداد داده هر دسته در رویکرد DEA. 60
جدول4- 4 تعداد داده خوشه های دسته(1-،1،1-). 60
جدول4- 5 تعداد داده خوشه های دسته(1-،1-،1-). 61
جدول4- 6 تعداد داده های دسته های مبتنی بر رویکردCAPM.. 61
جدول4- 7 تعداد داده های خوشه های دسته(1،1). 62
جدول4- 8 تعداد داده خوشه های دسته(1،1-). 62
جدول4- 9 تعداد داده خوشه های دسته(1،1-). 63
جدول4- 10 تعداد داده های خوشه های دسته (1-،1-). 63
جدول4- 11 نتایج حاصل از اجرای مدل برحسب بازده. 65
جدول4- 12 نتایج حاصل از دسته بندی بر حسب ریسک برای کلاس 1 بازده 66
جدول4- 13 نتایج دسته بندی برحسب ریسک برای کلاس1- بازده. 66
جدول4- 14 نتایج حاصل از دسته بندی بر حسب نقدشوندگی برای دسته(1،1). 67
جدول4- 15نتایج دسته بندی بر حسب نقدشوندگی برای دسته(1،1-). 68
جدول4- 16نتایج دسته بندی برحسب نقدشوندگی برای دسته(1-،1). 69
جدول4- 17نتایج دسته بندی برحسب نقدشوندگی برای دسته(1-،1-). 69
جدول4- 18عملکرد مدل برای هر دسته مبتنی بر رویکرد DEA. 71
جدول4- 19 نتایج دسته بندی برحسب بازده انتظاری. 72
جدول4- 20نتایج دسته بندی برحسب نقدشوندگی برای کلاس 1 بازده انتظاری. 72
جدول4- 21 نتایج دسته بندی بر حسب نقدشوندگی برای کلاس1- بازده انتظاری. 73
جدول4- 22عملکرد مدل در هر دسته در رویکرد CAPM.. 74
جدول4- 23 نتایج پرتفو برترین ها CAPM.. 76
جدول4- 24 نتایج پرتفو حاصل از 25% برتر سهام ها مبتنی بر رویکرد CAPM.. 76
جدول4- 25 نتایج پرتفو حاصل از برترین های مبتنی بر DEA. 77
جدول4- 26 نتایج پرتفو حاصل از 25% برتر مبتنی بر DEA. 77
جدول4- 27 سهام ها حاضر در پرتفو بهینه ارائه شده. 78
جدول4- 28 نتایج حاصل از پرتفوی کل بازار. 79
جدول4- 29 نتایج حاصل از تشکیل پرتفو به روش مارکویتز. 80
فهرست شکل ها
شکل 2-1 تفکیک داده ها در حالت تفکیک پذیر خطی. 16
شکل 2-2 تفکیک داده ها در حالت تفکیک ناپذیر خطی. 18
شکل 2-3 ماشین بردار پشتیبان غیر خطی. 23
شکل3-2 مدل مفهومی ماشین بردار پشتیبان سلسله مراتبی. 50
جدول4- 1 انواع ورودی و خروجی های استفاده شده در ادبیات موضوع 57
شکل4- 1 مقدار تابع- تکرار دسته بندی برحسب بازده. 65
شکل4- 2 مقدار تابع-تکرار دسته بندی کلاس1 بازده برحسب ریسک. 66
شکل4- 3 مقدارتابع-تکرار برای دسته بندی بر حسب ریسک کلاس1- بازده 67
شکل4- 4 مقدارتابع-تکرار دسته بندی بر حسب نقدشوندگی برای دسته(1،1). 68
شکل4- 5مقدارتابع-تکرار دسته بندی برحسب نقدشوندگی برای دسته(1،1-) 68
شکل4- 6 مقدارتابع-تکرار دسته بندی برحسب نقدشوندگی برای دسته(1-،1). 69
شکل4- 7 مقدار تابع-تکرار دسته بندی بر حسب نقدشوندگی برای دسته(1-،1-). 70
شکل4- 8 مقدارتابع-تکرار دسته بندی بر حسب بازده انتظاری. 72
شکل4- 9مقدار تابع-تکرار برحسب نقدشوندگی برای کلاس 1 بازده انتظاری 73
شکل4- 10 مقدار تابع-تکرار بر حسب نقدشوندگی برای کلاس1- بازده انتظاری. 73
فصل 1: مقدمه و کلیات تحقیق
1 -1 مقدمه
در زمینه تحقیقات سرمایه گذاری در بازار سهام و تشکیل پرتفو مدلهای کمی امکان پذیری وجود دارد. که شامل روشهای پدید آمده از محاسبات نرم افزاری برای پیش بینی سری زمانی مالی و بهینه سازی چند هدفه نرخ بازگشت سرمایه و کاهش ریسک میباشد. علاوه بر این انتخاب ابزارهای مالی برای مدیریت پرتفو مبتنی بر رتبه بندی داراییها با استفاده از انواع مختلف دادههای ورودی و دادههای تاریخی نیز جزیی از روشهای استفاده شده است. از میان همه اینها انتخاب سهام مدت طولانی است که به عنوان یک کار چالش برانگیز و مهم شناخته شده است. این خط از تحقیق بسیار مشروط بر رتبه بندی سهام مطمئن برای ساختن پرتفو است. پیشرفتهای اخیر در یادگیری ماشین و داده کاوی منجر به وجود آمدن فرصتهای قابل توجهی برای حل این مشکلات به صورت موثرتری گردیده است. در این پایان نامه مدلی ارائه شده است که با استفاده از ماشین بردار پشتیبان[1] و خوشه بندی[2]و تحلیل پوششی داده ها[3] ضمن پیش بینی، سهامهای برتر را در قالب پرتفو انتخاب مینماید.
1-2 هدف از پایان نامه
هدف از این پایان نامه ارائه مدلی جهت تشکیل سبد سرمایه با توجه به تحلیل بنیادی و استفاده از عملکرد مالی آنها است. توضیح بیشتر آنکه با استفاده از نسبتهای بدست آمده از صورت گزارشهای مالی و نیز تکنیک ماشین بردار پشتیبان و خوشهبندی که در حوزه دادهکاوی قرار می گیرند، ابتدا به آموزش سیستم یادگیری روی آورده شده است و سپس با پیشبینی سهامهای برتر سبد سرمایه را تشکیل داده شده است. ارائه این مدل کمک شایان توجهی به سرمایهگذاران در بازار سرمایه می نماید. زیرا آنان همواره به دنبال مدلی هستند که ضمن در نظر گرفتن اهداف و ارجحیتهای آنان به میل ذاتی آنان در جهت اقدام فعال و زودهنگام در مقابل اقدامات منفعلانه پاسخگو باشد.
این جمله که "تاریخ تکرار میشود." و نیز تکیه بسیاری از تحقیقات در زمینه پیشبینی بر دادههای تاریخی، گواه این امر است که استفاده از مجموعه دادههای تاریخی امری متداول و ارزشمند برای اقدامات فعالانه است. خصوصا با توجه به اینکه مبنای تحلیل بنیادی بر استفاده از دادههای معنادار صورتهای مالی است.
در مجموع اینکه در این پایان نامه به پاسخگویی در جهت رتبه بندی سهامهای بازار سرمایه و پیش بینی رتبهی سهامهای موجود بر اساس روند مالی سال اخیر و نیز سهامهای تازه وارد به بازار سرمایه پرداخته شده است. و در نهایت پرتفوی بهینه از دل این سهامهای منتخب تشکیل شده است.
1-3 توضیح موضوع تحقیق
همواره یکی از چالشهای بحث برانگیز سهامداران و سرمایهگذاران بازار سرمایه کسب حداکثری سود است. از طرفی باتوجه به گستردگی و تنوع و پیچدگی معاملات این خواسته با اهداف دیگری در تعارض است، که گاه موجب میشود کسب سود بیشتر در تعارض با اهدافی مثل ریسک بیشتر یا نقدشوندگی پایینتر در حاشیه قرار گیرد. در واقع این جایگاه سرمایه گذار و ارجحیت ذهنی آن است که دستیابی به سود حداکثری را تعیین میکند. در جهت رفع نیاز و برآورد کردن خواسته های سرمایه گذاران برخی مستقیما به دنبال تشکیل پرتفوهای چندهدفه برای متنوع سازی و در نظرگیری ترجیحات سرمایهگذاران برآمدهاند. اما خطی از تحقیقات با نگاه ریزبینانهتر به انتخاب سهام پرداختهاند. و توجیه آنها این است که پرتفوی بهینه از سهامهای منتخب برتر تشکیل مییابد. علاوه بر این مزیت انتخاب سهام در این است که میتوان از سهامهای برتر برای جایگرینی سهام در بازبینی پرتفو[4] استفاده نمود.
در این پایان نامه با در نظرگیری ترجیحات سرمایه گذاران در قالب تکنیک دسته بندی ماشین بردار پشتیبان به پیشبینی رتبهی سهامهای بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. سپس از میان این سهامها پرتفو بهینه تشکیل شده است. علاوه بر این با توجه به اینکه از یکی از تکنیکهای یادگیری ماشین استفاده شده است میتوان به سرمایه گذاران راهکاری در جهت نحوه اقدام در برابر سهامهای تازه راه یافته به بازار داده شود. این پیش بینی بر مبنای تحلیل بنیادی و نسبتهای مالی شرکتهاست.