تاثیرعملکرد مدیریتی و اطلاعاتی بر محافظه کاری شرطی وغیرشرطیWORD

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش. 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- تشریح و بیان مسئله. 3

1-3- ضرورت انجام پژوهش. 4

1-4- پرسش پژوهش. 5

1-5- اهداف پژوهش. 5

1-5-1- اهداف علمی پژوهش. 5

1-5-2- اهداف کاربردی پژوهش. 5

1-6- بیان فرضیه های پژوهش. 6

1-7- قلمرو پژوهش. 7

1-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش. 7

1-7-2- قلمرو زمانی پژوهش. 7

1-7-3- قلمرو مکانی پژوهش. 7

1-8- تعریف مفاهیم و متغیرهای پژوهش. 7

1-8-1- عملکرد مدیریتی. 7

1-8-2- عملکرد اطلاعاتی. 8

1-8-3- محافظه کاری. 8

1-9- ساختار کلی پژوهش. 9

1-10- خلاصه فصل. 9

فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه پژوهش. 13

2-1- مقدمه. 14

2-2- عملکرد و کارایی مدیریت. 16

2-2-1- تعریف کارایی. 18

2-3- ارزیابی عملکرد و کارایی مدیریت. 18

2-4- نسبت دوپونت ROA)). 21

2-4-1- دوپونت تعدیل شده :. 23

2-4-2 موارد استفاده ROA.. 24

2-4-3- نقاط ضعف ROA.. 24

2-5- کارایی مدیران موظف و غیر موظف. 25

2-6- عملکرد و کارایی اطلاعاتی. 26

2-6-1- کارایی بازار. 27

2-7- عدم تقارن اطلاعاتی. 28

2-8-خطای پیش بینی سود. 30

2-8-1- عوامل موثر بر خطای پیش بینی سود. 31

2-9- نوسان بازدهی. 32

2-10- تعریف محافظه کاری. 34

2-11-تقسیم بندی محافظه کاری. 35

2-11-1- محافظه کاری شرطی. 36

2-11-2- محافظه کاری غیر شرطی. 37

2-12- روش های اندازه گیری محافظه کاری:. 37

2-12-1- روش ها اندازه گیری محافظه کاری شرطی 38

2-12-1-1- روش عدم تقارن زمانی سود:. 38

2-12-1-2- روش کاربرد اقلام عملیاتی:. 38

2-12-2- روش های اندازه گیری محافظه کاری غیر شرطی 39

2-12-2-1- روش ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری سهام (MTB) 39

2-12-2-2- روش Res:. 40

2-12-2-3- روش به کارگیری اقلام تعهدی:. 40

2-12-2-4- روش ارزش دفتری به ارزش بازار. 40

2-13- نقش اطلاعاتی محافظه کاری. 41

2-14- پیشینه پژوهش. 42

2-14-1- تحقیقات داخلی. 42

2-14-2- تحقیقات خارجی. 46

2-15- خلاصه فصل. 50

فصل سوم: روش شناسی پژوهش. 52

3-1- مقدمه. 53

3-2- روش تحقیق. 53

3-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق. 54

3-3-1- روش نمونه گیری. 54

3-4- فرضیه های تحقیق. 55

3-5-بیان فرضیه های آماری. 56

3-6 - ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق 56

3-7- قلمرو تحقیق. 57

3-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق. 57

3-7-2 - قلمرو زمانی انجام تحقیق. 57

3-7-3- قلمرو مکانی تحقیق. 57

3-8- روش ها وابزار تجزیه و تحلیل داده ها. 57

3-9- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها 58

3-9-1- متغیرهای وابسته. 58

3-9-1-1- محافظه کاری شرطی (CONS_C)59

3-9-1-2- محافظه کاری غیر شرطی (CONS_UC)59

3-9-2- متغیرهای مستقل. 59

3-9-2-1- عملکرد مدیریتی. 60

3-9-2-2- عملکرد اطلاعاتی. 61

3-9-2-2-1- دقتپیشبینیسود. 61

3-9-2-2-2- تغییرپذیریبازده(RV). 61

3-9-3- متغیرهای کنترلی. 61

3-10- تابع آماره (ملاک آزمون کننده). 62

3-10-1- آمار توصیفی. 62

3-10-2- آمار استنباطی:. 62

3-10-2-1 : آزمونK-S نرمالیته داده ها. 62

3-10-2-2 : آزمونD-W (دوربین واتسون). 63

3-10-2-3 : آزمون ریشه واحد (آزمون مانایی). 64

3-10-2-4 : آزمون برازش مدل. 64

3-10-2-6 : آزمون رگرسیون چند متغیره. 66

3-10-2-7 : آزمون معنادار بودن ضرایب. 66

3-10-2-8 : آزمون وایت. 67

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها. 68

4-1- مقدمه. 69

4-2- آمارتوصیفی دادهها. 70

4-3- آزمون نرمال بودن داده ها. 71

4-4- همبستگی بین متغیرها. 72

4-5- آزمون ریشه واحد (مانایی) متغیرهای پژوهش 73

4-6- نتایج آزمون فرضیه های تحقیق. 74

4-6-1- نتایج آزمون فرضیهی اول. 74

4-6-2- نتایج آزمون فرضیهی دوم. 76

4-6-3- نتایج آزمون فرضیهی سوم. 77

4-6-4- نتایج آزمون فرضیهی چهارم. 79

4-7- خلاصه نتایج تحقیق. 81

4-8- خلاصه فصل. 81

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات. 82

5-1- مقدمه. 83

5-2- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها. 83

5-2-1- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول. 83

5-2-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم. 84

5-2-3- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه سوم. 84

5-2-4- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه چهارم. 84

5-3- مقایسه نتایج یافته ها با پژوهش های مشابه 85

5-4- بحث و نتیجه گیری کلی. 85

5-5- پیشنهادات پژوهش. 86

5-5-1- پیشنهادات حاصل از نتایج پژوهش. 86

5-5-2- پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده. 87

5-6- خلاصه فصل. 88

منابع و ماخذ. 89

پیوست.. 97

 فهرست جداول

جدول 3-1 شرایط انتخاب و تعداد شرکت ها. 55

جدول 3-2 متغیرهای کنترلی و نحوه محاسبه آنها 62

جدول 4-1 آمار توصیفی متغیرهای تحقیق در شرکت های نمونه 70

جدول 4-2 نتایج آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف 71

جدول 4-3 ماتریس همبستگی پیرسون برای متغیرهای کمی تحقیق 72

جدول 4-4 آزمون ریشه واحد با استفاده از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته. 74

جدول 4-5 نتایج آزمون فرضیه اول. 75

جدول 4-6 نتایج آزمون فرضیه دوم. 76

جدول 4-7 نتایج آزمون فرضیه سوم. 78

جدول 4-8 نتایج آزمون فرضیه چهارم. 80

جدول4-9 خلاصه نتایج تحقیق. 81

 فهرست اشکال

شکل1-2: عوامل موثر بر خطای پیش بینی سود. 32

شکل 2-2: تقسیم بندی محافظه کاری. 36

 فصل اول:

کلیات پژوهش

 1-1- مقدمه

سرمایه گذاران به عنوان اصلی ترین تامین کنندگان منابع شرکت ها خواهان اطلاعات کامل و درست از شرکت ها هستند تا با استفاده از آن بتوانند عملکرد مدیریت را ارزیابی نموده و حاصل آن را در جهت تصمیم گیری های آتی خود بکار بندند. در بازارهای کارای سرمایه چنین فرض می شود که کلیه اطلاعات موجود به سرعت به وسیله افراد جذب شده و اثرات آن در قیمت اوراق بهادار منعکس می شود. یعنی قضاوت افراد و تصمیم های آنان در قیمت های اوراق بهادارتجسم می یابد.

محافظه کاری نیز به عنوان یکی از اصول محدود کننده حسابداری سالهاست که مورد استفاده حسابداران قرار دارد و علیرغم انتقاد های فراوان بر آن، همواره جایگاه خود را در میان سایر اصول حسابداری حفظ نموده است. اصل محافظه کاری موجب می شود تا از میان روش های مختلف، روشی اعمال گردد که حداقل اثر فزاینده را بر سود خالص و جمع دارایی های شرکت داشته باشد. به عبارت دیگر بر اساس این اصل، شرکت نباید از روش هایی استفاده کند که درآمد ها و دارایی های خود را بیش از واقع هزینه ها و بدهی های خود را کمتر از واقع نشان دهد(واتز [1]، 2003).

بنابراین آنچه که واضح است اینست که ارزیابی و سنجش عملکرد مدیریت و وجود کارایی اطلاعاتی از عوامل قابل توجه سرمایه گذاران و اعتباردهندگان می باشند. در این پژوهش به دنبال این پاسخ این سوال خواهیم بود که آیا عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی می تواند بر محافظه کاری(شرطی و غیر شرطی) تاثیر گذار باشد یا خیر.

در این فصل از پژوهش پس از بیان مسئله به ارائه و توضیح در خصوص اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته شده است و در ادامه فرضیه های تحقیق و قلمرو تحقیق مشخص و پس از آن واژه ها و اصطلاحات تحقیق توضیح داده می شود.

 1-2- تشریح و بیان مسئله

سیل عظیم رسوایی های مالی اخیر در سطح جهان، از انرون و ورلدکام در آمریکا تا پارلامات در اروپا، سبب شده است که انگشت اتهام به سمت گزارشگری مالی نشانه رود. صورت های مالی هسته اصلی فرآیند گزارش گری مالی را تشکیل میدهند. صورت های مالی و در راس آنها صورت سود و زیان (رقم سود خالص) در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد. در سال های اخیر مبحث کیفیت سود گزارش شده مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. یکی از جنبه‌های کیفیت سود محافظه‌کاری است؛ بدان معنا که هر چه محافظه‌کاری سود بیشتر باشد، کیفیت آن بالاتر است. مفهوم محافظه‌کاری در حسابداری سابقه ای طولانی دارد و به قول باسو[2] ( 1997) نفوذ محافظه‌کاری در حسابداری حداقل به 500 سال می‌رسد. حسابداران به طور سنتی محافظه‌کاری را "قانون پیشی گرفتن زیانها‌ و عدم سبقت سودها" معرفی کرده اند باسومحافظه‌کاری را تمایل حسابداران به الزام برای داشتن مستندات قوی (درجه بالایی از قابلیت تأیید شوندگی) برای شناسایی اخبارخوب در مقابل شناسایی اخبار بد معرفی می‌کند. حال در این پژوهش به دنبال بررسی این موضوع هستیم که دو عامل عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی را میتوان از عوامل تاثیر گذار بر محافظه کاری نامید یا این دو متغیر فاقد اثرگذاری بر محافظه کاری می باشند.

ارزیابی عملکرد مدیریت پایه و اساس بسیاری از تصمیمات از قبیل پاداش مدیران، قیمت سهام، ریسک سهام، تصمیم گیری مربوط به سرمایه‌گذاری و سایر موارد دیگر است و نیز یکی از شاخص های بسیار مهم برای واحد اقتصادی می باشد زیرا در صورت مناسب بودن این شاخص واحد اقتصادی به اهداف خود دست می یابد روشهای اندازه گیری عملکرد مدیریت شرکت و یافتن راهکارهای کنترل عملکرد آنها دارای روش های زیاد و همچنین پیچیدگی های خاص خود می باشد اما یکی از مهم ترین این شاخص های نسبت سود خالص بر کل دارایی ها (ROA) می باشد (یوشی ساتو[3]،2012). در مورد عملکرد و کارایی اطلاعاتی می توان گفت مبنای تصمیم­گیری مشارکت کنندگان در بازارهای اوراق بهادار، اطلاعاتی است که از سوی بورس، ناشران اوراق بهادار و واسطه های فعال در این بازارها، منتشر می شود. بهره­گیری از این اطلاعات و به عبارتی تصمیم­گیری صحیح در بازار اوراق بهادار زمانی امکان پذیر است که اطلاعات یاد شده به موقع، مربوط، با اهمیت و نیز کامل و قابل فهم باشد. از سوی دیگر، نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حایز اهمیت است(هلتهایسن و واتز^[4] ،2001).

اما مسئله مهم این است که آیا عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی می توانند به عنوان دو عامل موثر محافظه کاری را تحت تاثیر قرار دهند یا خیر؟ بر همین اساس در این تحقیق با توجه به مبانی نظری مذکور به بررسی رابطه بین عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی با محافظه کاری شرطی و غیر شرطی پرداخته می شود.

1-3- ضرورت انجام پژوهش

از دیدگاه نظری ، محافظه کاری حسابداری رفتار جانبدارانه مدیر در شناسایی سود را به تاخیر
می اندازد. از این رو، محافظه کاری موجب می شود تا مدیر و سایر گروهها نظیر سهامداران مبالغ کمتری از سود را دریافت نمایند. این موضوع موجب افزایش ارزش شرکت می شود. ارزش افزایش یافته شرکت، میان همه گروههای طرف قرارداد شرکت تقسیم و رفاه هر گروه افزایش می یابد.

(واتس، 2003).

تهیه صورت های مالی محافظه‌کارانه بر قابلیت اتکاء اطلاعات حسابداری می افزاید، محافظه‌کاری توانایی سود حسابداری برای انعکاس سود اقتصادی (بازده مثبت سهام )و زیان اقتصادی (بازده منفی سهام ) رانشان می‌دهد. تأکید محافظه‌کاری بر تمایز قائل شدن بین بازده مثبت و منفی سهام (سود و زیان اقتصادی )است(باسو، 1997). بنابراین شناسایی عوامل موثر بر محافظه کاری می تواند استفاده کنندگان صورتهای مالی را یاری دهد. در واقع این پژوهش از آن جهت ضرورت می یابد که شرکت های خصوصی، بخش قابل توجه از اقتصاد ایران را تشکیل می دهند با توجه با این که روند خصوصی سازی با اجرای اصل 44 قانون اساسی شتاب بیشتری گرفته است، ارزیابی عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی از دید ذینفعان بسیار حائز اهمیت می باشد از طرفی دیگر محافطه کاری نیز یکی از مفاهیم کیفی در گزارشگری مالی می باشد و بر همین اساس ممکن است این وی‍ژگی کیفی از سوی مدیر تغییر کند و در نهایت بتواند بر تصمیم گیری ذینفعان اثر گذار باشد.

روشهای اندازه گیری عملکرد مدیریت شرکت و یافتن راهکارهای کنترل عملکرد آنها دارای روشهای زیاد و همچنین پیچیدگی های خاص خود می‌باشد ، مسئله مهم این است که تحقیق در آن حوزه، امکان توسعه ثروت و درآمد را برای کشور و بالخصوص برای سرمایه‌گذاران در شرکتهای بزرگ و کوچک به ارمغان می آورد. در نهایت یافته های منتج از این تحقیق می تواند برای خیل عظیم سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، مدیران و سایر استفاده کنندگان از گزارشهای مالی شرکتها مفید فایده قرار گیرد.

1-4- پرسش پژوهش

در تحقیق حاضر به طور کلی درصدد بررسی این موضوع خواهیم بود که آیا عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی بر محافظه کاری شرطی و غیر شرطی تاثیر می گذارند یا خیر؟

1-5- اهداف پژوهش

اهداف کلی تحقیق را می توان به دوبخش تقسیم و به شرح ذیل بیان نمود:

1-5-1- اهداف علمی پژوهش

هدف اصلی پژوهش همانطور که از عنوان آن بر می آید، اینست که آیا عملکرد مدیریتی و اطلاعاتی می تواند بر محافظه کاری (که خود به دو صورت شرطی و غیر شرطی قابل سنجش می باشد) تاثیرگذار باشد یا خیر؟ به جهت دستیابی به این هدف به بررسی علمی عملکرد مدیریتی، کارایی اطلاعاتی و همچنین محافظه کاری شرطی و غیر شرطی و عوامل موثر بر آن پرداخته شده است.

1.Watts

1.Basu

2.Yoshie Saito

1.Holthuasun & Watts